Czy spłata kredytu przez dłużnika solidarnego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 10 grudnia 2013 r., nr IPTPB2/436-111/13-2/KK rozstrzygnął kwestię dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu naliczania kosztów uzyskania przychodów od umów zlecenia o wartości powyżej 200 zł.

Przedmiotowe rozstrzygniecie zapadło w następującym stanie faktycznym. W dniu 4 kwietnia 2013 r. podatnik zakupił ze środków uzyskanych z kredytu bankowego na wyłączną własność mieszkanie. Z uwagi na brak zdolności kredytowej, podatnik wraz z synem zostali współkredytobiorcami. Zgodnie z prawem bankowym, na synu, jako współkredytobiorcy, ciąży również obowiązek spłat rat od otrzymanego kredytu. Zabezpieczeniem przedmiotowego kredytu jest hipoteka zwykła ustanowiona na ww. mieszkaniu na rzecz banku, który udzielił kredytu na jego zakup. Z konta syna comiesięcznie będą pobierane kwoty odpowiadające ratom kredytu na poczet spłaty zadłużenia. W związku z faktem, że syn jest współkredytobiorcą, jest w pełni odpowiedzialnym za spłatę kredytu.

Art. 366 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Organ podatkowy stanął na stanowisku, ze z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych. Zdaniem organu, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego, nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy. Jednocześnie organ podkreślił, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników. Organ wskazał, żę Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami – lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

Reasumując należy więc uznać, że spłata rat kredytu przez syna podatnika, który jest współkredytobiorcą, solidarnie zobowiązanym z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania u podatnika obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1. W związku z tym, opisana we wniosku czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a podatnik nie jest zobowiązany do składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2.