Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług od dnia 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy w przypadku m.in. dostawy energii elektrycznej, gazu przewodowego, ciepła i usług komunalnych (ścieki, śmieci, zimna woda) powstaje z dniem wystawienia faktury podatkowej. Jest to wyjątkowo idiotyczny pomysł, gdyż:
- w przypadku czynności wykonywanych na rzecz konsumentów faktury wystawiane są wyłącznie na żądanie nabywcy (usługobiorcy),
- obecnie faktury z tego tytułu są wystawiane na rzecz wszystkich nabywców (usługobiorców), a obowiązek podatkowy powstaje z dniem upływu terminu płatności.
Nowe przepisy przewracają więc do góry nogami całość dotychczasowej praktyki i nie ma możliwość ich wdrożenia: przecież każdy konsument będzie mógł zażądać (bo ma takie prawo), aby wystawiono mu fakturę, w tym przed upływem terminu płatności: tak wynika z zawartych umów, których ilość liczy się w milionach. Odmowa wystawienia faktury jest czynem zabronionym, a z dniem jej wystawienia powstawać będzie obowiązek podatkowy.
Z zasady jednak od początku przyszłego roku w przypadku powyższych czynności wykonywanych na rzecz konsumentów podatnicy muszą zrezygnować z wystawienia faktur podatkowych, w tym zwłaszcza faktur określających prognozę dostawcy (usługi); zgodnie z art. 106b tej ustawy obowiązek wystawienia faktury nastąpi wyłącznie w przypadku czynności na rzecz innych podatników. Wobec braku faktury, obowiązek podatkowy powstanie więc w terminie płatności. Jak dostawca (usługodawca) zawiadomi konsumenta o wielkości kwoty należnej? Przecież nie przy pomocy faktury. Trzeba będzie wymyślić jakiś dokument, który będzie temu służyć. Najbardziej zabawne w tym wszystkim jest to, że ze względu na swoją treść będzie on… fakturą w rozumieniu tej ustawy (106e), nawet gdy nie będzie się tak nazywać. Powstanie więc z chwilą jego wystawienia obowiązek podatkowy.
Wniosek jest tylko jeden: trzeba zrezygnować z pomysłu powiązania obowiązku podatkowego z wystawieniem faktur i zastosować tu zasady ogólne wynikające z art. 19a ust. 1-4 tej ustawy.