Gmina będąca podatnikiem podatku od towarów i usług planuje dokonać czynności zamiany nieruchomości wchodzących w skład zasobu Skarbu Państwa i Gminy. Czy czynność zamiany nieruchomości należącej do zasobu gminy w zamian za nieruchomość należącą do zasobu Skarbu Państwa będzie opodatkowaną podatkiem od towarów i usług dostawą towaru?
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy i podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 tej ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Czynność zamiany nieruchomości jest czynnością odpłatną, która prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi nieruchomościami. Jak wynika z wyroku NSA z dnia 4 czerwca 2013 r. (I FSK 1605/12) ustawa o gospodarce nieruchomościami w sposób szczególny reguluje zasadę gospodarowania zasobami nieruchomości gmin, powiatu i Skarbu Państwa a gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wykonywaniu opodatkowanych tym podatkiem czynności na mieniu wchodzącym w skład zasobów Skarbu Państwa, powiatu oraz gminy. Ponadto w rozpatrywanym stanie faktycznym mamy do czynienia z zamianą nieruchomości między Skarbem Państwa a Gminą i „nie dochodzi w takiej sytuacji do ekonomicznego przeniesienia władztwa przedmiotowego towaru a dla zrealizowania warunku – rozporządzenia towarem jak właściciel – musi nastąpić ekonomiczne przeniesienie władztwa przedmiotowego towaru (w sprawie nieruchomości). Przy dostawie towaru w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług decydujące znaczenie ma przede wszystkim ekonomiczny a nie prawny aspekt transakcji w ramach której podatnik tego podatku przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Zatem aby mówić o dostawie towaru w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług winno nastąpić wyzbycie się przedmiotu dostawy przez podatnika”.
Podsumowując, istotne są skutki ekonomiczne i faktyczne przeniesienia władania nieruchomością, a nie samo zawarcie umowy sprzedaży (zamiany).
Zamiana nieruchomości pomiędzy Skarbem Państwa a gminą doprowadzi do zmiany stosunków własnościowych w aspekcie prawa cywilnego, ale na gruncie prawa podatkowego taka transakcja nie może być uznana za dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
