Z dniem 1 stycznia 2016r., w wyniku zmiany treści art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie jest zaliczana równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie to jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym. Z drugiej strony, wedle nowego art.16ust.1pkt43 lit.b ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych kredytów (pożyczek) bankowych, jeżeli ich umorzenie nie jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym.
Do kosztów uzyskania przychodów są natomiast zaliczane wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne, jeśli ich nieściągalność została udokumentowana postanowieniem sądu o:
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub
- umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a, lub
- zakończeniu postępowania upadłościowego.
W związku ze zmianą art. 16 ust.2a pkt1 lit a) i lit b) ustawy, do kosztów uzyskania przychodów mogą być również zaliczone odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, gdy ich nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uznaje się w tym przypadku za uprawdopodobnioną, w szczególności jeżeli:
- dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, bądź postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo
- zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie Prawo restrukturyzacyjne, bądź też zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków.
W wyniku zmian w art. 16f ust. 1 i 2 ustawy podatnicy, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość nie prowadzą działalności gospodarczej nie mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dotyczy to w szczególności armatorów, którzy nie mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od zamówionego przez nich taboru transportu morskiego w budowie, o którym mowa w art. 16a ust. 2 pkt 4 ustawy.
Analogicznie podatnicy, którzy na podstawie art. 18b ustawy korzystali z prawa do odliczeń od podstawy opodatkowania wydatków związanych z nabyciem nowych technologii, z dniem 1.stycznia 2016r. utracili prawo do kontynuowania tych odliczeń, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadzili nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ogłoszono ich upadłość lub zostali postawieni w stan likwidacji.
Na skutek zmiany w art. 25 w ust. 14 pkt 1 ustawy podatnicy, korzystający dotąd ze zwolnienia z obowiązku wpłacania na rachunek urzędu skarbowego zaliczek miesięcznych na podatek tracą to prawo w przypadku postawienia ich w stan likwidacji albo ogłoszenia upadłości w okresie korzystania ze zwolnienia albo w pięciu następnych latach podatkowych.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych