Z uwagi na niemożliwość określenia rzeczywistego momentu powstania przychodu zatajonego (tj. tego, który nie został ujawniony przez podatnika), ustawa jako moment powstania obowiązku podatkowego od dochodów nieujawnionych określa ostatni dzień roku podatkowego, w którym powstała nadwyżka wydatków nad środkami znajdującymi się w dyspozycji podatnika.

Konstrukcja art. 25c ustawy PIT tworzy domniemanie, że podatnik osiągnął dochody nieujawnione w okresie, w którym wystąpiły znamiona zewnętrzne tego dochodu (wydatek lub zgromadzenie majątku). Obalenie tego domniemania, poprzez prawidłową identyfikację źródła przychodu, wyłącza takie dochody z zakresu komentowanego przepisu, a ustalenie wcześniejszego ich uzyskania (bez konkretyzacji źródła) wymusza ustalenie podatku od dochodów nieujawnionych za okres, w którym dany wydatek czy przyrost majątku wystąpił „po raz pierwszy” (późniejsze zmiany sposobu „przechowywania” tego przysporzenia w majątku podatnika nie powinny podlegać opodatkowaniu z omawianego tytułu).

Zgodnie z definicją z art. 25b ustawy PIT do wydatków zalicza się m.in. wartość zgromadzonego w roku podatkowym mienia, czyli przyrost majątku. Jeżeli zatem organ podatkowy wszcznie postępowanie w związku z dokonaniem przez podatnika wydatku o znacznej wysokości, ten może wskazać, że środki na pokrycie owego wydatku znajdowały się w jego dyspozycji w poprzednich latach podatkowych (np. zostały zdeponowane na koncie bankowym). Przy pomocy takiego „przesunięcia w czasie” podatnik może uniemożliwić organowi wydanie decyzji ustalającej podatek z uwagi na upływ terminu przedawnienia.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych