Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia zbycia, zatem obejmuje ono wszelkie czynności, na mocy których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności jak właściciel, w tym sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego.

Przez zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, w myśl art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r., na gruncie tej ustawy rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zgodnie z wyżej cytowanym przepisem zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest:

  • zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,
  • organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  • przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  • mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Aby określony zespół składników materialnych i niematerialnych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach – takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Jednak podstawowym warunkiem uznania, iż mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jest istnienie składników materialnych i niematerialnych jako zespołu. Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 11 maja 1999 r., sygn. I SA/Rz 1840/97 użycie przez ustawodawcę terminu „zespół składników materialnych i niematerialnych” oznacza, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki materialne i niematerialne będące we wzajemnych relacjach takich, by można mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.

Kategorie: VAT.