Zastosowanie sankcyjnej stawki podatku akcyzowego w przypadku niezłożenia w terminie do urzędu celnego miesięcznego zestawienia oświadczeń nabywców oleju opałowego o jego wykorzystaniu do celów grzewczych jest zgodne z Konstytucją w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lutego 2014 r., sygn. akt P 24/12.
Podmiotem inicjującym postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym był Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, zwrócił się z pytaniem prawnym o następującej treści: czy art. 89 ust. 16 w związku z art. 89 ust. 14 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym jest zgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji, w zakresie w jakim warunkuje zastosowanie stawki akcyzy na wyroby energetyczne – olej opałowy – określonej w art. 89 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. od spełnienia warunku z przepisu art. 89 ust. 14 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. W ocenie pytającego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, środkiem wystarczającym dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu olejem opałowym jest obowiązek odebrania przez sprzedawcę od nabywcy oświadczenia o przeznaczeniu oleju do celów opałowych. Natomiast obowiązek sporządzenia i przekazania w odpowiednim terminie organom podatkowym miesięcznego zestawienia takich oświadczeń jest środkiem niepotrzebnym, nieskutecznym i nadmiernie dolegliwym, szczególnie z perspektywy konsekwencji jego niedochowania.
W dniu 11 lutego 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 89 ust. 16 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. w zakresie, w jakim nakazuje stosować stawkę akcyzy określoną w art. 89 ust. 4 pkt 1 tej ustawy w przypadku niespełnienia przez sprzedawcę oleju opałowego obowiązku, wyrażonego w art. 89 ust. 14 tej ustawy, sporządzenia i przekazania do właściwego naczelnika urzędu celnego, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano sprzedaży, miesięcznego zestawienia oświadczeń nabywców tego wyrobu akcyzowego o jego przeznaczeniu do celów opałowych, jest zgodny z wywodzonym z art. 2 Konstytucji zakazem nadmiernej ingerencji ustawodawcy.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że miesięczne zestawienie oświadczeń nabywców o wykorzystaniu oleju wyłącznie do celów opałowych jest niezbędnym i skutecznym elementem całego mechanizmu kontroli obrotu olejem opałowym – informującym organy podatkowe o dokonaniu sprzedaży oraz nabywcy takiego oleju, a także miejscu i sposobie jego planowanego użycia. Elementem, którego usunięcie osłabiłoby cały mechanizm kontroli w stopniu trudnym do oszacowania. Służy zatem ograniczeniu nadużyć podatkowych uszczuplających w stopniu znaczącym dochody budżetu państwa. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, nie ulega też wątpliwości, że obowiązek dostarczania organom miesięcznych zestawień oświadczeń, chociaż żmudny, nie stanowi sam w sobie nadmiernej dolegliwości dla sprzedawcy oleju opałowego. Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że w przypadku oceny użyteczności regulacji, jej pragmatycznej sprawności w zakresie realizacji założonego przez ustawodawcę celu, ciężar dowodu obciąża inicjatora postępowania. Biorąc powyższe pod uwagę Trybunał Konstytucyjny uznał, że Sąd pytający nie wykazał zbędności oraz braku skuteczności nałożonego na sprzedawcę oleju opałowego obowiązku terminowego przekazywania organom podatkowym miesięcznego zestawiania stosownych oświadczeń nabywców takiego oleju, a także co za tym idzie zbytniego rygoryzmu i to w stopniu rażącym i zbędnym konsekwencji związanych niedochowaniem powyższego obowiązku. W konsekwencji w ocenie Trybunału Konstytucyjnego Sąd pytający nie obalił domniemania konstytucyjności art. 89 ust. 16 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. w zakwestionowanym zakresie.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixbay.com
