Aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia niezbędne jest aby nie wykonywała tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Oznacza to, iż zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot „czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności” należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Na mocy art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Natomiast w myśl ustępu 2 pkt 1 i 2 powołanego artykułu, z powyższej możliwości opłacania składek od obniżonej podstawy wymiaru nie mogą skorzystać osoby, które:

• prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Z treści art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej uzyska prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia pod warunkiem braku wykonania tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Ponadto zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, na rzecz którego wykonywana jest działalność, nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot „czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności” rozumie się natomiast czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Należy zatem przyjąć, że przedsiębiorca rozpoczynając po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej oraz wykonując działalność na rzecz byłego pracodawcy – przy czym czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie mogą być tożsame z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy łączącym wnioskodawcę z byłym pracodawcą – ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.