Sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie podlega ona wyłączeniu spod opodatkowania obejmującemu umowy sprzedaży rzeczy zawierane w postępowaniu egzekucyjnym (art. 2 pkt 3 ustawy o PCC). Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 maja 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. II FSK 1354/12.
Z okoliczności faktycznych sprawy poddanej pod rozstrzygnięcie NSA wynika, że skarżąca nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego prawomocnym postanowieniem, którym sąd dokonał przybicia tego prawa na jej rzecz. Zdaniem skarżącej taki sposób nabycia prawa jest zwolniony z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych z mocy art. 2 pkt 3 ustawy o PCC. Przepis ten stanowi, że nie podlegają podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. W jej ocenie, skoro sprzedaż nieruchomości jako rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym korzysta z ulgi podatkowej, to taka sama ulga dotyczy egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Niezrozumiałym byłoby bowiem, gdyby ustawodawca objął zwolnieniem np. lokal mieszkalny stanowiący odrębną własność, a nie objął spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, skoro do egzekucji tych praw stosuje się te same przepisy o egzekucji z nieruchomości. Ze stanowiskiem takim nie zgodziły się organy podatkowe obu instancji, powołując się na literalne brzmienie przepisów, z którego precyzyjnie wynika, że opodatkowaniem nie jest objęta jedynie sprzedaż rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym, nie zaś sprzedaż praw.
Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko organów podatkowych. Wskazał, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nie może być utożsamiane z prawem własności lokalu, gdyż jest samodzielnym ograniczonym prawem rzeczowym, o charakterze zbywalnym i dziedzicznym. Prawo to podlega także egzekucji. Jest ono jedynie związane z rzeczą, a zatem z samą rzeczą – w tym przypadku lokalem – utożsamiane być nie może. Sąd jednocześnie opowiedział się za literalną wykładnią art. 2 pkt 3 ustawy o PCC. Przywołany artykuł zawiera katalog czynności prawnych, które wbrew zasadom ogólnym nie podlegają opodatkowaniu, a więc powinien być interpretowany w sposób ścisły, to jest zgodnie z jego literalnym brzmieniem. Wykładnia zaś literalna tego przepisu wskazuje, że nie podlega opodatkowaniu jedynie sprzedaż egzekucyjna rzeczy, a nie praw. Zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w postępowaniu egzekucyjnym będzie zatem opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com
