W związku z uchwaleniem nowej ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (dalej: ustawa z 11 września 2015 r.; Dz. U. z 2015r., poz. 1688), zmienione zostały zasady ustalania opłaty produktowej stanowiącej na podstawie art.23 ust. 1 pkt 16c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz odpowiednio na mocy art. 16 ust. 1 pkt 19c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w 2016r. koszt uzyskania przychodu podmiotów wprowadzających do obrotu sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Obowiązkiem podmiotu wprowadzającego do obrotu sprzęt elektryczny i elektroniczny, a więc jego producenta, z siedzibą na terytorium kraju, a także podmiotu, który odsprzedaje na terytorium kraju taki sprzęt wytworzony przez inne podmioty oraz podmiotu, który wprowadza do obrotu w ramach swojej działalności sprzęt z innego niż Polska państwa członkowskiego lub państwa niebędącego państwem członkowskim UE jest m.in. osiągnięcie minimalnego rocznego poziomu zbierania zużytego sprzętu, poziomu odzysku oraz poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu.
Zgodnie z art.72 ust.2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. wprowadzający sprzęt, który nie wykonał tej powinności, jest obowiązany do wniesienia opłaty produktowej, chyba że ze względu na gabaryty i łączną masę sprzętu podmiot ten podlega przewidzianemu w art. 76 ustawy zwolnieniu od wniesienia opłaty. Równocześnie podmiot wprowadzający sprzęt do obrotu na pokrycie opłaty produktowej za dany rok kalendarzowy powinien wnieść zabezpieczenie finansowe w formie 1) depozytu wpłacanego na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego prowadzony w Banku Gospodarstwa Krajowego; 2) gwarancji ubezpieczeniowej złożonej do marszałka województwa lub też 3) gwarancji bankowej złożonej do marszałka województwa.
Należną opłatę produktową oblicza się w 2016r. oddzielnie dla każdej grupy sprzętu, jako iloczyn stawki opłaty produktowej i różnicy pomiędzy odpowiednio wymaganym a osiągniętym minimalnym rocznym poziomem zbierania zużytego sprzętu, poziomem odzysku oraz poziomem przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu. W przypadku gdy należna opłata produktowa jest wyższa niż zabezpieczenie finansowe, wprowadzający sprzęt jest obowiązany do wniesienia różnicy pomiędzy należną opłatą produktową a zabezpieczeniem finansowym.
W stosunku do reguł ustalania opłaty produktowej przewidzianych w uchylonej ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z dnia 29 lipca 2005 r. (t.j. Dz.U. z 2013r. poz. 1155) obecnie obowiązujące rozwiązania wykazują różnice dotyczące w szczególności zakresu czynności, których niewykonanie skutkuje obowiązkiem uiszczenia opłaty (obecnie należy do nich również osiągnięcie minimalnego rocznego poziomu przygotowania zużytego sprzętu do ponownego użycia), wysokością i zakresem zastosowania stawek (stawka o podwyższonym poziomie ustalana jest dla wszystkich lamp, bez dotychczasowego rozróżnienia ich rodzajów) oraz istnieniem niestosowanego dotąd zwolnienia od powinności wniesienia opłaty, stanowiącego formę pomocy de minimis.
Opłata produktowa obliczana w powyższy sposób na koniec roku kalendarzowego powinna być wniesiona bez wezwania na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego w terminie do dnia 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, którego dotyczy. Jako koszt uzyskania przychodu jest więc rozpoznawana na zasadach określonych w art.22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz odpowiednio w art.15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z art. 15 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego, albo złożenia zeznania, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie. Koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Odpowiednie regulacje prawne zostały zawarte w art. 22 ust. 5a i ust. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie powyższych przepisów Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 17 marca 2008 r., ILPB3/423-26/08-3/EK, uznał, iż „opłata produktowa nie jest bezpośrednio związana z konkretnym przychodem. Powinna ona być traktowana jako koszt pośredni związany z całokształtem działalności spółki, którego poniesienie jest konieczne z punktu widzenia prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej”. Wydatek poniesiony na opłatę produktową, jako koszt pośredni, powinien być więc księgowany w koszty uzyskania przychodów w momencie poniesienia.
Należy zaznaczyć, że do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się dodatkowej produktowej, która jest stosowana na podstawie art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym w przypadku niewykonania decyzji marszałka województwa określającej wysokość zobowiązania z tytułu opłaty produktowej, jeśli podmiot zobowiązany do obliczenia i uiszczenia tej opłaty bez wezwania nie wykonał tego obowiązku lub wniósł opłatę niższą od należnej. Dodatkowa opłata produktowa wynosi 50% kwoty niewniesionej opłaty produktowej.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych
foto: pixabay.com