Przychód z tytułu przepadłego wadium nie podlega opodatkowaniu.
Zgodnie z art. 704 § 2 z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, jeżeli uczestnik aukcji albo przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator aukcji albo przetargu może pobraną sumę zachować albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W pozostałych wypadkach zapłacone wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Jeżeli organizator aukcji albo przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.
W przypadku odstąpienia od zrealizowania transakcji zabezpieczonej wpłaconym wadium, najistotniejsze znaczenie ma fakt, że w następstwie tego odstąpienia ostatecznie nie dochodzi do czynności opodatkowanej na poczet której płatność (zaliczka) została przyjęta. Odstąpienie od umowy powoduje, że przedmiot opodatkowania (dla którego przyjęta płatność była częścią podstawy opodatkowania) nie zaistnieje. Nie ma więc czego obejmować opodatkowaniem. Konsekwencją powyższego – przestaje istnieć obowiązek podatkowy od zaliczki. Nie ma bowiem przedmiotu podatku (czynności podlegającej opodatkowaniu), od której obowiązek podatkowy miałby powstać.
Tak więc w przypadku gdy nie ma przedmiotu podatku, przyjęta zaliczka przestaje być wynagrodzeniem za spodziewaną czynność opodatkowaną, pełni funkcję quasi odszkodowawczą i nie łączy się z żadnym świadczeniem sprzedawcy. Nie jest więc wynagrodzeniem za czynność podlegającą opodatkowaniu, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W sytuacji, gdy oferent ustalony w przetargu jako nabywca odstępuje od zawarcia umowy kupna-sprzedaży i wpłacone wadium nie podlega zwrotowi, należy stwierdzić, że zatrzymana kwota wadium nie będzie traktowana jako „zaliczka” lecz będzie pełnić funkcję odszkodowawczą za niedopełnienie warunków umowy.
Podsumowując, wniesione wadium, które w momencie odstąpienia wykonawcy od umowy pełni rolę odszkodowawczą, nie wypełnia dyspozycji art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. W konsekwencji zatrzymane wadium nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, ani odpłatnego świadczenia usług, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i podatnik nie będzie miał obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytułu zatrzymania wniesionego przez oferenta wadium. Stanowisko to potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 stycznia 2015 r., IBPP1/443-1312/14/AW.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com
