Przekazanie dywidendy w formie niepieniężnej akcjonariuszowi uprawnionemu do dywidendy a obowiązek podatkowy w CIT – CIT

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 5/14 rozstrzygnięta została kwestia wypłaty dywidendy przez Spółkę w formie niepieniężnej, tj. przeniesienia na rzecz akcjonariuszy praw do znaków towarowych.

Sąd podkreślił, że w świetle przepisów ustawy Kodeks spółek handlowych. istnieje możliwość ustalenia w umowie Spółki lub w uchwale zgromadzenia wspólników, że dywidenda będzie świadczona akcjonariuszom w formie niepieniężnej. Bezspornym jest zdaniem Sądu, że wypłata dywidendy pieniężnej nie powoduje powstania po stronie skarżącej Spółki obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka trafnie wskazała, że art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. nie wyczerpuje swoim zakresem wszystkich źródeł przychodu, które mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego we wskazanym podatku dochodowym. Przepis ten w ocenie WSA w Gdańsku wskazuje, że przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności przychody wymienione w punktach 1 – 10 tego przepisu. Przepis ten sankcjonuje tym samym możliwość opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych przychodów nie wymienionych w tym katalogu. Przy czy co istotne w ustępie 1 art. 12 u.p.d.o.p. nie został wymieniony przychód pochodzący z tytułu wypłacenia, czy przekazania w formie rzeczowej, dywidendy przez osobę prawną (spółkę). WSA w Gdańsku podkreślił, że uwzględniając cel i charakter dywidendy, nie sposób określić, jakie przysporzenie po stronie Spółki miałoby powstać poprzez świadczenie przedmiotu dywidendy uprawnionym akcjonariuszom. To Spółka przekazuje im część posiadanego majątku (zysku), albo w formie pieniężnej, albo rzeczowej, o ile spełnione zostaną przewidziane umową Spółki i przepisami prawa wymogi formalne. Z przepisów prawa podatkowego zdaniem Sądu wynika, że świadczenie takie (bez względu na formę) będzie źródłem przychodu do opodatkowania, ale tylko po stronie akcjonariusza-wspólnika, w sytuacji gdy będzie on osobą prawną, jak w niniejszej sprawie – na podstawie art. 10 ust. 1 u.p.d.o.p. Podstawowe założenie o racjonalności ustawodawcy oraz zasady wykładni systemowej wewnętrznej i zewnętrznej nie sposób przyjąć, aby obydwa podmioty zarówno wyzbywający się prawa, jak również podmiot nabywający to samo prawo uzyskiwały jednocześnie przychód, który podlegałby opodatkowaniu. Mając na uwadze treść przepisów u.p.d.o.p. WSA w Gdańsku stwierdziło, że możliwe jest wywiedzenie obowiązku podatkowego jedynie po stronie udziałowca-akcjonariusza uprawnionego do dywidendy, nie zaś po stronie przekazującej ją Spółki. Przeciwny wniosek jest, zdaniem Sądu, niedopuszczalny. Biorąc pod uwagę okoliczność, że skarżąca Spółka, gromadząc swój zysk, jest także opodatkowywana (np. w momencie nabycia znaku towarowego, następnie przekazywanego w drodze dywidendy), który to zysk poprzez wypłatę dywidendy, jak wyżej podniesiono, rodziłby obowiązek podatkowy po stronie akcjonariuszy / wspólników, którzy tę dywidendę otrzymują, to bez wątpienia dochodziłoby do naruszenia zakazu podwójnego opodatkowania i nierównego traktowania podatników, którzy świadczą (będą świadczyć dywidendę) w formie pieniężnej. Należy więc uznać, że przekazanie dywidendy w formie niepieniężnej Akcjonariuszowi uprawnionemu do dywidendy nie będzie rodzić po stronie Spółki obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych. Sąd podkreślił również , że w sytuacji braku odpłatności przy przekazaniu dywidendy przez Spółkę, art. 14 ust. 1 u.p.d.o.p., również nie może być stosowany w stosunku do zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Pod pojęciem „odpłatny”, należy rozumieć taki za który się płaci, wymagający zapłacenia, wymagający zwrotu kosztów. Jednostronna czynność prawna, polegająca na przeniesieniu prawa własności znaku towarowego na uprawnionego do dywidendy akcjonariusza, nie będzie czynnością odpłatną, czy wzajemną. Świadczeniu od Spółki na rzecz Akcjonariusza nie będzie bowiem odpowiadać żadne świadczenie ze strony akcjonariusza / wspólnika. Stąd całkowicie chybionym jest twierdzenie organu podatkowego, że wykonanie zobowiązania w formie przeniesienia przez Spółkę znajdujących się w jej aktywach praw do znaków towarowych prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania Spółki i jako dłużnik zwolni się z długu. W przedmiotowej sprawie zamiar wywiązania się przez Spółkę ze swojego zobowiązania względem udziałowca, nie można bez wątpienia stwierdzić zdaniem Sadu, iż dojdzie do zawarcia umowy pomiędzy Spółką a udziałowcem, czyli dokonania czynności prawnej wzajemnej, której elementem jest cena. Reasumując należy uznać, że stanowisko Sądu podtrzymuje wcześniejszą linię orzeczniczą NSA, który wielokrotnie zajmował stanowisko, że wykładnia przepisów prawnych zawartych w art. 12 ust 1-3 oraz art. 14 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie daje podstaw do przyjęcia tezy, zgodnie z którą podjęcie uchwały przez Zgromadzenie Wspólników o wypłacie zysku w formie niepieniężnej skutkuje powstaniem przychodu po jej stronie. Przeniesienie na wspólników prawa własności w drodze wypłaty z zysku nie jest zbyciem, w wyniku którego powstaje po stronie spółki przychód, gdyż wypłata z zysku w formie rzeczowej nie stanowi odpłatnego zbycia praw. (wyroki NSA z dnia 8 lutego 2012 r. sygn. akt II FSK 1384/10, z dnia 14 marca 2012 r. sygn. akt II FSK 1673/10, z dnia 12 czerwca 2012 r. sygn. akt II FSK 1260/11 czy z dnia 19 marca 2013 r. sygn. akt II FSK 1437).

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Kategorie: CIT.