Osoby fizyczne będące pracownikami podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 o systemie ubezpieczeń społecznych (za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy). Osoby te podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu i ubezpieczeniu wypadkowemu na mocy art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 tej ustawy. Pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.
Składki pracowników:
- na ubezpieczenia emerytalne finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek,
- na ubezpieczenia rentowe, finansują z własnych środków, w wysokości 1,5% podstawy wymiaru ubezpieczeni i w wysokości 6,5% podstawy wymiaru płatnicy składek
- składki na ubezpieczenie chorobowe finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni,
- składki na ubezpieczenie wypadkowe finansują w całości, z własnych środków, płatnicy składek.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.
Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składek na ubezpieczenie chorobowe i ubezpieczenie wypadkowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.
Stopy procentowe składek wynoszą:
- 19,52 % podstawy wymiaru – na ubezpieczenie emerytalne,
- 8,00 % podstawy wymiaru – na ubezpieczenia rentowe.
- 2,45 % podstawy wymiaru – na ubezpieczenie chorobowe.;
- od 0,40 % do 8,12 % podstawy wymiaru – na ubezpieczenie wypadkowe; w przypadku badanych umów o pracę stosowano stawkę w wysokości 0,84%.
Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 % podstawy wymiaru składki. Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
