Powstanie przychodu w wyniku umorzenia zobowiązania – CIT

Spółka świadcząca usługi telekomunikacyjne w zakresie telefonii komórkowej jako operator sieci korzystała z szeregu bardzo skomplikowanych systemów teleinformatycznych. W trakcie gospodarczego wykorzystywania jeden system uległ uszkodzeniu, w wyniku czego spółka poniosła znaczne straty finansowe. Spółka dokonała analizy i doszła do wniosku, że winę ponosi twórca systemu, który go wdrażał. Spółka i kontrahent podjęli negocjacje mające na celu polubowne zakończenie sporu i podpisali porozumienie, w którym strony uzgodniły , że spółka nie zapłaci zasądzonych kosztów postępowania przed Sądem Arbitrażowym (wcześniejsze postępowanie tych podmiotów). Do zwolnienia miało dojść pod warunkiem, że spółka zamówi u tego kontrahent określone oprogramowanie oraz inne usługi i zapłaci za to wszystko określone wynagrodzenie. W wyniku porozumienia doszło do zwolnienia spółki z długu w myśl art. 508 Kodeksu cywilnego. Strony zawarły w tym przedmiocie porozumienie i oba podmioty wyraziły zgodę na to zwolnienie. Art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 są w szczególności wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Spółka zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej czy w opisanym stanie faktycznym doszło do umorzenia wierzytelności skutkującym powstaniem przychodu?

Spółka wywodziła, że zwolnienie z długu/umorzenie zobowiązania jest z teoretycznego punktu widzenia czynnością prawną dwustronną nieodpłatną. Ta nieodpłatność polega na tym, iż wierzyciel zrzeka się dochodzenia swojej wierzytelności bez uzyskania jakiegokolwiek świadczenia ze strony dłużnika. W przypadku zaś, w którym spółka w zamian za niedochodzenie przez kontrahenta kosztów postępowania sądowego – arbitrażowego zobowiązała się do spełnienia innych świadczeń wymienionych w porozumieniu. Tym samym nie została spełniona przesłanka nieodpłatności w zamian za zobowiązanie się do niedochodzenia pewnych roszczeń. Według spółki czynność prawna podpisania porozumienia nosiła w sobie znamiona datio in solutum określonego przepisami art. 453 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Ze stanowiskiem spółki nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z dnia 30 czerwca 2011 r. (IPPB3/423-313/11-2/GJ) uznał, że spółka zobowiązała się do swoistej zapłaty pierwotnego świadczenia (koszty postępowania) poprzez spełnienie innych zobowiązań o charakterze majątkowym. To zobowiązanie do zapłaty było wynikiem podjęcia decyzji, iż spółka nie chciała płacić kosztów sądowych tylko spełnić inne świadczenia, które w innym przypadku nie byłby świadczone przez spółkę. Ponadto w interpretacji wskazano, że „organ pragnie zauważyć, że w podpisanym porozumieniu jest mowa o usługach świadczonych przez kontrahenta na rzecz spółki, a nie odwrotnie. Zatem spółka nie ofiarowuje innego świadczenia zamiast umorzonych kosztów postępowania arbitrażowego. Wyraża jedynie gotowość do podpisania umów, zamówień z kontrahentem. W ocenie organu nie stanowi to innego świadczenia w miejsce świadczenia pieniężnego (koszty sądowe)”. Dlatego tez zdaniem organu w tej sprawie znalazł zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowy od osób prawnych. Po ziszczeniu się warunków określonych w porozumieniu, kontrahent nie miał dochodził kosztów sądowych, a spółka uzyskała w ten sposób przychód z tytułu umorzenia jej zobowiązania w zakresie tych kosztów.

Kategorie: CIT.