Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 1 marca 2016 r., nr sprawy C-299/1 potwierdził, że obywatelom innych państw członkowskich UE można odmówić niektórych świadczeń z zakresu pomocy społecznej w trakcie pierwszych trzech miesięcy pobytu.
Sprawa dotyczyła sporu pomiędzy hiszpańską rodziną Pena-García a niemieckim urzędem pośrednictwa pracy, który odmówił przyznania rodzinie niemieckich świadczeń z zakresu podstawowego zabezpieczenia za pierwsze trzy miesiące ich pobytu w Niemczech.
W niniejszym wyroku Trybunał Sprawiedliwości potwierdził swoje niedawne orzecznictwo (por. wyroki w sprawach C-67/14 Alimanovic oraz C-333/13 Dano), zgodnie z którym państwo członkowskie może wyłączyć z kręgu uprawnionych do niektórych świadczeń z zakresu pomocy społecznej (takich jak niemieckie świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dla osób poszukujących pracy i ich dzieci) obywateli innych państw członkowskich w trakcie pierwszych trzech miesięcy ich pobytu na terytorium tego państwa.
Trybunał przypomniał, że zgodnie z dyrektywą 2004/38 o „obywatelach Unii”, obywatele Unii mają prawo pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego przez okres nieprzekraczający trzech miesięcy bez konieczności spełnienia jakichkolwiek warunków i formalności poza wymogiem posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Skoro w tym okresie państwa członkowskie nie mogą wymagać od obywateli Unii, by posiadali oni wystarczające środki utrzymania oraz ubezpieczenie zdrowotne, to tym samym dyrektywa zezwala im, w celu utrzymania równowagi finansowej w ramach ich systemu pomocy społecznej, na odmowę przyznania tym obywatelom jakiegokolwiek świadczenia pomocy społecznej podczas pierwszych trzech miesięcy pobytu.
W związku z powyższym Trybunał uznał, że taka odmowa nie wymaga badania indywidualnej sytuacji zainteresowanego.
