Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 22 stycznia 2014 r., nr IPTPP2/443-855/13-6/IR rozstrzygnął kwestię dotyczącą podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży towarów.
Przedmiotowe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym. Podatnik będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności dokonuje sprzedaży towarów na rzecz podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które dostarczane są do odbiorców za pośrednictwem firm spedycyjnych. Towar odbierany jest w siedzibie sprzedawcy przez firmy spedycyjne, na których od chwili odebrania ciąży ryzyko utraty towarów. W regulaminie sprzedaży sprzedawcy, obowiązującym strony, nie figurują zapisy dotyczące postanowień umownych związanych z momentem dokonania dostawy ani ryzyka utraty towarów. Jeżeli chodzi o odbiór towarów nabywca może odebrać je osobiście z magazynu firmy lub zamówić dostarczenie za pośrednictwem firmy przewozowej. Jednak w razie utraty towarów przez spedytora to sprzedający jest stroną w postępowaniu odszkodowawczym (to on zawiera umowy z przewoźnikami). Towary, na udokumentowanie sprzedaży których faktury wystawiane są w ostatnich dniach danego miesiąca i wtedy przekazywane firmom kurierskim, do odbiorcy trafiają w pierwszych dniach następnego miesiąca. Nadto podatnik wskazał, że w przypadku transakcji objętych pytaniem nie są ustalane i określane na dokumentach sprzedaży warunki Incoterms. Przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel na nabywcę będzie następowało wraz z wydaniem towaru spedytorowi, który będzie zobowiązany do jego dostarczenia nabywcy, na podstawie postanowień regulaminu sprzedaży udostępnianego nabywcom. Klient zamawiając towar wybiera sposób jego odbioru. Jedną z jego form jest dostawa za pośrednictwem firmy kurierskiej. Zlecenie do firmy spedycyjnej składane jest przez sprzedawcę we własnym imieniu. Nabywca obciążany jest kosztem usługi kurierskiej, którą pokrywa sprzedawca.
Organ podatkowy podkreślił, że z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, iż podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powołany przepis art. 19a ust. 1 przedmiotowej ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. W tym miejscu należy zauważyć, iż z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest – co do zasady – wydanie towaru. Dokonanie dostawy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy oznacza zatem faktyczne zrealizowanie dostawy. Jeżeli strony oznaczyły inną chwilę niż wydanie towaru dla przejścia korzyści i ciężarów, to w razie wątpliwości przyjmuje się, że ta sama chwila dotyczy przejścia ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Ponadto, stosownie do art. 353¹ ustawy Kodeks cywilny, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Reasumując z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego. Organ podkreślił, że podatnik w przedmiotowym stanie faktycznym wystawia fakturę w ostatnim dniu danego miesiąca i jednocześnie dany towar przekazuje przewoźnikowi (spedytorowi), który towar ten dostarcza odbiorcy w pierwszych dniach następnego miesiąca, zaś przeniesienie na nabywcę prawa do dysponowania towarem jak właściciel następuje wraz z wydaniem towaru spedytorowi. Zatem w momencie wydania towaru z magazynu spedytorowi dokonana zostanie dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku o towarów i usług – w tym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej transakcji, w myśl obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. art. 19a ust. 1 ustawy.
