W celu implementacji zmian tzw. Dyrektywy Parent-Subsidiary 2011/96/UE, nowelizacją z dnia 9 października 2015 r. , do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej określanej jako ustawa) dodany został art.22c, na mocy którego począwszy od 1 stycznia 2016 r. ograniczeniu poddano stosowanie zwolnień od podatku przewidzianych dla dochodów (przychodów) z tytułu dywidend oraz innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych wypłacanych do i otrzymywanych od spółek zagranicznych przez polskie spółki.
Nowe rozwiązanie dotyczy tzw. zwolnień partycypacyjnych zarówno po stronie spółki wypłacającej dywidendę jak i po stronie odbiorcy tej dywidendy, przewidzianych w art. 20 ust. 3 oraz art. 22 ust. 4 ustawy, i ma na celu wdrożenie zmian w Dyrektywie Rady 2011/96/UE Parent-Subsidiary, dokonanych 27 stycznia 2015 r. za pomocą Dyrektywy Rady 2015/121/UE. Zwolnienia unormowane w art. 20 ust. 3 oraz art. 22 ust. 4 zostały wprowadzone do ustawy w ramach implementacji Dyrektywy Parent- Subsidiary i dotychczas były stosowane przy wypłacie dywidend między spółkami powiązanymi kapitałowo, które mają siedzibę w Polsce, w innym kraju Unii Europejskiej, Szwajcarii, Islandii, Norwegii lub Liechtensteinie, po spełnieniu warunków określonych w ustawie. Takich mianowicie jak nieograniczony obowiązek podatkowy obu spółek, niekorzystanie przez spółkę otrzymującą dywidendę ze zwolnienia podatkowego od całości dochodów oraz posiadanie przez tę spółkę nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat udziału w kapitale spółki wypłacającej dywidendę wynoszącego nie mniej niż 10% .
Od 1 stycznia 2016 r. zastosowanie zwolnienia podatkowego dywidend wypłacanych do i otrzymywanych od spółek z siedzibą lub zarządem w innym państwie Unii Europejskiej, Szwajcarii, Islandii, Norwegii lub Liechtensteinie zostało dodatkowo uzależnione od spełnienia warunków wynikających z nowej klauzuli antyabuzywnej. Ma ona uniemożliwiać nadużywanie wspomnianego zwolnienia, w związku z działaniami podatnika nie stanowiącymi rzeczywistej działalności biznesowej a jedynie, bądź w przeważającej mierze, zmierzającymi do uzyskania korzyści podatkowych z tytułu zwolnienia z opodatkowania dywidend.
Na podstawie nowego art.22c ustawy zwolnienie dywidend nie ma zastosowania, jeśli:
- dywidenda wypłacana jest w związku z zawarciem umowy lub dokonaniem innej czynności prawnej, lub wielu powiązanych czynności prawnych, których celem lub jednym z głównych celów było wykorzystanie zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 20 ust. 3 lub art. 22 ust. 4 ustawy i
- czynność ta nie ma rzeczywistego charakteru, a więc nie posiada uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.
W świetle nowego art. 22c ust.2 ustawy czynność prawną uznaje się za nie mającą rzeczywistego charakteru w szczególności, gdy w drodze czynności przenoszona jest własność udziałów (akcji) spółki wypłacającej dywidendę lub spółka osiąga przychód (dochód), wypłacany następnie w formie dywidendy lub innego przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
Zgodnie z przepisem przejściowym klauzula przeciwko nadużyciom wprowadzona do ustawy ma zastosowanie do dochodów osiągniętych od dnia 1 stycznia 2016 r., a w przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy od pierwszego dnia roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2015 r.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych