Podatnik będzie mógł zaliczyć w koszty uzyskania przychodu należności, które po wyczerpaniu wszystkich przewidzianych prawem środków, nie zostały zaspokojone oraz będzie to w dostateczny sposób udowodnione.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25) lit a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych „nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem: wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2,” Zgodnie natomiast z ust. 2 tego przepisu „za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2) postanowieniem sądu o:
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub
- umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a, lub
- zakończeniu postępowania upadłościowego, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.”
Jak wynika z treści wskazanych wyżej przepisów art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a oraz art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest spełnienie przesłanek wynikających z tych uregulowań jednocześnie. Nie będzie zatem mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana w odpowiedni sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności opisane jako nieściągalne będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Oczywiście nie może to kreować sytuacji, w której podatnik będzie mógł zaliczyć w koszty uzyskania przychodu należności które otrzymał, a jedynie takie które po wyczerpaniu wszystkich przewidzianych prawem środków, nie zostały zaspokojone.
Reasumując brak wskazanego postanowienia sprawia, że wydatki na wierzytelności uznawane za nieściągalne, nie znajdują w tej sytuacji oczywistego potwierdzenia.
