Osoba samotnie wychowująca dziecko ma możliwość preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Osobą samotnie wychowującą dziecko może być panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik albo osoba, w stosunku do której orzeczono separację lub osoba pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci.
W sytuacji, gdy rodzice dziecka pozostają w związku nieformalnym powstaje wątpliwość na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy w takiej sytuacji gdy de facto spełnione są przesłanki podmiotowe tj. osoba wychowująca dziecko jest panną, lub kawalerem, jak rozumieć stwierdzenie „osoba samotnie wychowująca dziecko”? NSA w wyroku z dnia 30 czerwca 2009 r. (II FSK 279/08) rozstrzygnął, że aby stwierdzić kim jest osoba samotnie wychowująca dziecko należy dokonać wykładni celowościowej: „Uzasadnienie wprowadzenia tej ulgi świadczy wyraźnie o tym, iż ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokajanie potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego (por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 2006 r., II FSK 1474/05, niepubl.) Podsumowując należy stwierdzić, iż uznanie Strony [osoby żyjącej w konkubinacie z matką dziecka (przyp. red.)] za osobę samotnie wychowująca dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 5 p.d.o.f. zniweluje cel i wypaczy sens powołanej regulacji”. NSA uznał, że słowo „samotnie” oznacza wychowywanie dziecka bez udziału innych osób. Istotnym jest, że dla rozliczenia nie ma znaczenia faktyczny status życiowy danej osoby; oznacza to, że nie musi być ona osobą faktycznie samotną. Warunkiem koniecznym, dla zastosowania preferencyjnego sposobu rozliczenia jest by sama wychowywała dziecko, tj. bez udziału innych osób.
W sytuacji gdy jeden z rodziców wychowuje dziecko przez część roku, a pozostałą część roku dzieckiem zajmuje się drugi rodzic, wówczas sytuacja kształtuje się podobnie jak w przypadku konkubinatu. Wówczas żaden z rodziców nie wychowuje dziecka samotnie zgodnie z przepisem art. 6 ust 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie wychowuje dziecka bez udziału innych osób.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com