Począwszy od 1 stycznia 2016 r., na mocy zmian w art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa), korekta kosztów uzyskania przychodu podporządkowana jest zasadniczo regule, zgodnie z którą o momencie ujęcia faktury korygującej lub innego dokumentu korygującego decyduje głównie przyczyna wystawienia faktury. I tak, jeśli faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze, a faktura korygująca została wystawiona przez sprzedawcę z powodu późniejszych okoliczności – takich jak np. obniżenie ceny, udzielenie rabatu czy zmiana prognozowanej wcześniej przez strony kontraktu ceny – wówczas fakturę korygującą (dokument korygujący) należy rozliczyć w bieżącym okresie rozliczeniowym (tj. w dacie otrzymania faktury, dokumentu). O ile jednak korekta kosztu uzyskania przychodu jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, jej skutki ujmowane powinny być ex tunc tj. w okresie, w którym potrącony został korygowany koszt.
Równocześnie wedle ust. 4j art.15 ustawy w sytuacji, gdy w bieżącym okresie rozliczeniowym podatnik nie poniósł kosztów uzyskania przychodów, bądź kwota poniesionych kosztów była niższa od kwoty zmniejszenia, u podatnika powstaje obowiązek zwiększenia przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty.
Zgodnie z przepisem przejściowym (art.11 ustawy nowelizującej) powyższe zasady stosuje się do korekty kosztów uzyskania przychodów poniesionych przed dniem 1 stycznia 2016r. Oznacza to w szczególności, że otrzymanie w 2016r., przed złożeniem zeznania podatkowego za 2015r. (np. w lutym), faktury korygującej (np. z tytułu udzielenia przez kontrahenta rabatu w związku z zakupami dokonanymi w grudniu 2015r.) wymaga ujęcia korekty w rozliczeniu za 2016r.
W drodze wyjątku, przepisów ustanawiających regułę bieżącej korekty nie należy stosować w dwóch sytuacjach, wzmiankowanych w art. 15 ust. 4k ustawy. Mianowicie, w razie korekt kosztów związanych z przedawnionym zobowiązaniem podatkowym, a także do korekty kosztów uzyskania przychodów, do których zastosowanie ma art. 15b ustawy. Nowe przepisy dotyczące korekt kosztów mają się bowiem odnosić się do rzeczywistych, uregulowanych należności podlegających korekcie. Należności terminowo nieuregulowane, tzw. przeterminowane, podlegają natomiast odrębnemu mechanizmowi korekty zawartemu w art. 15b ustawy. Przepis ten uległ z dniem 1 stycznia 2016r. uchyleniu, jednak do podatników, którzy na jego podstawie przed dniem 1 stycznia 2016r. dokonali zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo zwiększenia przychodów znajduje on dalej zastosowanie, na podstawie przepisu przejściowego, w zakresie możliwości zwiększenia kosztów uzyskania przychodów.
W konsekwencji podatnicy, którzy na podstawie dotychczas obowiązującego przepisu z powodu braku zapłaty należności na rzecz kontrahenta dokonali w 2015r. obligatoryjnej pomniejszającej korekty kosztów uzyskania przychodów, będą mogli w 2016r., po zapłaceniu zobowiązań kontrahentowi, zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę uprzedniego zmniejszenia. Korektę zastosują w tym miesiącu 2016r., w którym dokonają zapłaty.
źródło: Instytut Studiów Podatkowych