Spółka zajmująca się działalnością windykacyjną nabywa wierzytelności po cenie niżej niż ich wartość nominalna. W momencie zakupu spółka nie jest w stanie przewidzieć jaka część wierzytelności zostanie przez nią zwindykowana. W związku z powyższym powstał następujący problem na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych: czy cała kwota uzyskana od dłużników jest przychodem, w miesiącu, w którym kwoty te zostały wpłacone przez dłużników oraz kiedy kwota, za którą spółka kupiła wierzytelność może być uznana za koszt uzyskania przychodu.
Za koszty uzyskania przychodu należy uważać takie wydatki, których poniesienie przez podatnika było spowodowane racjonalnym dążeniem i obiektywną możliwością osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia tego źródła, i które nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 4 tej ustawy Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. W rozpatrywanym przypadku przychodem będzie wartość uiszczonej przez dłużnika wierzytelności a będzie on powstawać w momencie uzyskania od dłużnika całości lub części należności. Biorąc pod uwagę powyższe uzyskanie tego rodzaju przychodu decyduje o momencie zaliczenia wydatków na zakup wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów. Tego rodzaju stanowisko jest zgodne w wyrokiem NSA z dnia 8 maja 2012 r. (sygn. akt II FSK 2007/10), w którym sąd podkreślił, że „w przypadku, gdy uzyskana od dłużnika częściowa spłata wierzytelności nie przekraczała ceny zakupu całej wierzytelności, koszty należało przyjmować w wysokości odpowiadającej kwocie uzyskanego przychodu. Natomiast w sytuacji, gdy uzyskana od dłużnika częściowa spłata wierzytelności przewyższała cenę nabycia całej wierzytelności, do kosztów należało zaliczyć wartość, za którą nabyto całą wierzytelność (wydatki rzeczywiście poniesione)”.
