Czy spółka cywilna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna mogą być kontrolowanym w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej z tytułu rozliczeń z podatków dochodowych oraz podatku od towarów i usług?

Zgodnie z art. 281 § 1 Ordynacji podatkowej, organy podatkowe przeprowadzają kontrolę podatkową u podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych, zwanych dalej „kontrolowanymi”. Zakres podmiotowy kontroli podatkowej obejmuje więc podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych. Oznacza to, że podmioty niebędące podatnikami, płatnikami, inkasentami oraz następcami prawnymi nie mogą być kontrolowani. Badając zatem, czy dany podmiot może być kontrolowanym należy przede wszystkim zbadać, czy podmiot ten jest podatnikiem.

W przypadku spółek cywilnych trzeba zauważyć, że spółki te – na gruncie podatku dochodowego – nie są podatnikiem. Podatnikiem są natomiast wspólnicy tych spółek. Z kolei na gruncie podatku od towarów i usług spółki te są podatnikami. Oznacza to, że w przypadku, gdy kontrola dotyczy rozliczeń spółki z tytułu podatku od towarów i usług, spółka cywilna może być kontrolowanym. Natomiast w przypadku rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych spółka cywilna nie jest kontrolowanym. Pogląd taki wyraził NSA w wyroku z dnia 14 grudnia 2011 r. (II FSK 1554/10), w którym stwierdził, że kontrolowanym (na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych) nie może być spółka cywilna, lecz jeden ze wspólników tej spółki lub wszyscy wspólnicy łącznie.

W zakresie spółek z o.o. i spółek akcyjnych warto powołać wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 stycznia 2000 r. (III SA 33/99), w którym wyrażono pogląd, że przez „kontrolowanego” należy rozumieć osobę prawną podlegającą na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, iż kontrolowanym – w rozumieniu art. 281 Ordynacji podatkowej – jest podmiot prawa podatkowego, a nie jego zarząd. Dotyczy to zarówno podatku dochodowego od osób prawnych, jak i podatku od towarów i usług. Inspektor kontroli nie ma obowiązku prowadzenia postępowania z udziałem wszystkich członków aktualnego zarządu bądź osób będących członkami zarządu w okresie kontrolowanym.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.