Jak postąpić w przypadku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia?

W przypadku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, które zwiększało dochód rozliczenie tego zwrotu następuje poprzez odliczenie przez podatnika tej kwoty od dochodu bądź poprzez odjęcie tej kwoty przez płatnika przy określaniu zaliczki na podatek.
   
W sytuacji dokonania w roku podatkowym zwrotu nienależnie pobieranych świadczeń, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, rozliczenie tego zwrotu następuje więc poprzez zastosowanie jednego z dwóch poniższych rozwiązań.

  • art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e i art. 30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e i 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika,
  • art. 41b powołanej ustawy, zgodnie z którym, jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, przy ustalaniu wysokości podatku (zaliczek) płatnicy, o których mowa w art. 31, 33, 35 i 41, odejmują od dochodu kwotę dokonanych zwrotów, łącznie z pobranym podatkiem (zaliczką).

W wydawanych interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 marca 2014 r. (IPPB2/415-14/14-2/MK1) wskazano: „W przypadku, gdy zwrotu nienależnie pobranego świadczenia dokona pracownik na rzecz pracodawcy w roku podatkowym, w którym nienależne świadczenie zostało pracownikowi wypłacone, płatnik, rozliczy dokonany zwrot stosownie do art. 41b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi – jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, przy ustalaniu wysokości podatku (zaliczek) płatnicy, o których mowa w art. 31, 33, 35 i 41, odejmują od dochodu kwotę dokonanych zwrotów, łącznie z pobranym podatkiem (zaliczką).

Zatem płatnik, któremu pracownik zwróci na skutek różnych okoliczności kwotę przez niego wcześniej wypłaconą, obowiązany jest pomniejszać miesięczny dochód ustalany dla celów obliczenia zaliczki o dokonany przez podatnika zwrot począwszy od miesiąca, w którym on nastąpił. Jeżeli kwota dokonanego w tym miesiącu zwrotu przekracza dochód tego miesiąca, płatnik może o powstałą różnicę pomniejszyć dochód z miesiąca następnego, aż do pełnego pomniejszenia. Przy czym powyższe pomniejszenia mogą być stosowane przez płatnika wyłącznie w tym roku podatkowym, w którym podatnik dokonał zwrotu.

Brak możliwości rozliczania przez płatnika kwoty zwrotów w latach następnych nie oznacza, że powyższa kwota podatnikowi przepada. Oprócz procedury polegającej na odejmowaniu przez płatnika od dochodu kwoty zwróconej przez podatnika ustawodawca wprowadził procedury dokonywania takich odliczeń przez podatnika.

Zatem w sytuacji, gdy płatnik nie może dokonać – na podstawie art. 41b ww. ustawy – potrącenia kwoty nienależnie pobranego świadczenia, a podatnik dokona takiego zwrotu poprzez wpłatę dla płatnika z własnych środków – będzie mu wtedy przysługiwało, wynikające z art. 26 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy prawo do pomniejszenia dochodu przed opodatkowaniem o kwotę dokonanego na rzecz płatnika zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

W takim przypadku, zgodnie z regulacją zawartą w art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2009 r. (tj. w okresie kiedy Wnioskodawca dokonywał zwrotu ww. świadczeń) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29 – 30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika.”

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.

Kategorie: PIT

Zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych

Jak wynika z przedstawionych informacji, sejm przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Jest to konsekwencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2014 r.

Przepisy analogiczne w brzmieniu do przepisów zakwestionowanych przez Trybunał Konstytucyjny, mówią o tym, że w jednej rodzinie może być przyznane tylko jedno świadczenie opiekuńcze dla opiekuna osoby niepełnosprawnej.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego orzekł, że niezgodny z Konstytucją był zapis (art. 17 ust. 5 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym do 13 października 2011 r.), który uniemożliwiał przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego np. rodzicowi, który zrezygnował z pracy, aby zajmować się niepełnosprawnym dzieckiem, jeśli drugi z rodziców otrzymuje takie wsparcie na innego niepełnosprawnego członka rodziny. Zgodnie z zakwestionowanym przepisem, taka pomoc nie przysługiwała, gdy osoba w rodzinie miała ustalone prawo do dodatku do zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego lub świadczenia pielęgnacyjnego.

Projekt, który powstał w Senacie, przewiduje uchylenie pkt 4 z art. 17 ust. 5. Zniknąć ma również zapis w art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych, który dotyczy specjalnego zasiłku opiekuńczego i nie pozwala na przyznanie w jednej rodzinie specjalnego zasiłku opiekuńczego więcej niż jednej osobie.

Senatorowie postanowili wprowadzić także zmianę do ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Ma być tam dodany zapis, który mówi o tym, że przyznanie innej osobie w rodzinie dodatku do zasiłku na urlopie wychowawczym lub świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad inną osobą, nie powoduje utraty zasiłku dla opiekuna.

Planowane wejście w życie nowych przepisów to 1 stycznia 2017 r.

 

Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których księgi mogą być zapisane i przekazywane

Zgodnie z art. 193a § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 130 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych, części tych ksiąg oraz dowodów księgowych w postaci elektronicznej oraz wymagania techniczne dla informatycznych nośników danych, na których księgi, części tych ksiąg oraz dowody księgowe mogą być zapisane i przekazywane, uwzględniając potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w księgach oraz potrzebę ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem.

Dnia 17 marca 2016 r. został zamieszczony w Rządowym Centrum Legislacji (RCL) projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których księgi mogą być zapisane i przekazywane. Akt wykonawczy Ministra Finansów ma wejść w życie tego samego dnia co nowelizacja Ordynacji podatkowej wprowadzająca art. 193a, tj. dnia 1 lipca 2016r.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia określa ono:

  • sposób przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych, części tych ksiąg oraz dowodów księgowych w postaci elektronicznej, zwanych dalej „księgami”;
  • wymagania techniczne dla informatycznych nośników danych, na których księgi mogą być zapisane i przekazywane.

Na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia księgi mogą być przesyłane za pomocą oprogramowania interfejsowego dostępnego na stronie, której adres jest podany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Księgi przesyłane w opisany sposób są opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.

Sposób opatrywania ksiąg bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu został określony w załącznik do rozporządzenia. Wynika z niego, że księgi opatruje się podpisem elektronicznym
z wykorzystaniem jednego z formatów określonych przez:

  • specyfikację techniczną ETSI TS 101 903 XML Advanced Electronic Signatures (XAdES-BES) wydaną przez European Telecommunications Standards Institute;
  • dokument PKCS#7 Cryptographic Message Syntax Standard wydany przez RSA Security;

Załącznik określa ponadto algorytm bezpiecznego podpisu elektronicznego, algorytm szyfrowania oraz wskazuje, że wykorzystane zostaną certyfikaty kwalifikowane. Struktura logiczna urzędowego poświadczenia odbioru ksiąg również jest udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Zgodnie z § 2 ust. 5 rozporządzenia urzędowe poświadczenie odbioru wydane przez elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego administracji podatkowej, po przeprowadzeniu prawidłowej weryfikacji struktury logicznej, poprawności danych, autentyczności ksiąg oraz umocowania do podpisywania tych ksiąg:

  • zapewnia integralność przekazanych ksiąg zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;
  • stanowi dowód i potwierdza termin przekazania ksiąg.

Księgi mogą być zapisane i przekazywane również na informatycznych nośnikach danych. Informatyczne nośniki danych powinny być:

  • oznakowane w sposób pozwalający na jednoznaczną identyfikację;
  • przystosowane do przenoszenia pomiędzy powszechnie dostępnymi urządzeniami odczytującymi;
  • dostosowane do przechowywania w temperaturze 18-22oC przy wilgotności względnej 40-50%.
  • Informatyczne nośniki danych, powinny zapewniać możliwość wiernego odczytywania danych w urządzeniach produkowanych przez różnych producentów, właściwych dla danego typu nośnika.

Informatyczne nośniki danych, na których są zapisane księgi, mogą być przysłane także przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe albo osobiście doręczone przez stronę postępowania (kontrolowanego) do organu podatkowego. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych, w związku z czym nie podlega procedurze notyfikacji na zasadach przewidzianych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.

Projektowane rozporządzenie przyczyni się do zmniejszenia obciążeń administracyjnych; skrócenie czasu trwania kontroli podatkowej oraz kontroli skarbowej (zmniejszenie uciążliwości). Opracowanie aplikacji dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej, która będzie obsługiwała pliki Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) dostarczone przez kontrolowanych, zapewnienie wsparcia technicznego oraz koszty szkoleń pracowników urzędów skarbowych, urzędów celnych i urzędów kontroli skarbowej szacuje się na kwotę około 55 mln zł. Wydatki te zostaną w całości sfinansowane ze środków projektowych Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (środki bezzwrotne; perspektywa finansowa 2007-2013) w ramach projektu e-Podatki oraz Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (środki bezzwrotne; perspektywa finansowa 2014-2020  w ramach projektu „Rozwój katalogu usług cyfrowych dla klientów Administracji Podatkowej i Kontroli Skarbowej w latach 2014-2020”.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Umowy podatkowe z Etiopią i Sri Lanką podpisane przez Prezydenta

Porozumienia określają głównie metody unikania podwójnego opodatkowania.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisywane są, aby uniknąć konfliktu dwukrotnych roszczeń do tych samych dochodów i konfliktu między fiskusami różnych krajów.

W umowach zawartych przez Polskę stosuje się dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:

  • metodę wyłączenia z progresją (zwolnienia podatkowego),
  • metodę zaliczenia proporcjonalnego (kredytu podatkowego).

Umowa podpisana z Etiopią dotyczy po stronie polskiej podatków dochodowych PIT i CIT, a po stronie etiopskiej podatku od dochodu i zysku oraz podatku od działalności górniczej, wydobycia ropy naftowej i rolnictwa. Zgodnie z ustaleniami poczynionymi w umowę ustalono, że zyski przedsiębiorstwa jednego państwa podlegają opodatkowaniu w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim kraju za pośrednictwem położonego w nim zakładu. Wtedy zysk przypisywany ma być zakładowi tak, jakby zakład stanowił samodzielny podmiot.

Umowa ze Sri Lanką będzie mieć zastosowanie po stronie Polski do podatków dochodowych PIT i CIT, a po stronie Sri Lanki do podatku dochodowego, w tym podatku dochodowego od obrotu przedsiębiorstw, mających podpisane umowy z tzw. Zarządem Inwestycji. Nowy dokument wprowadza rozwiązanie polegające na zastosowaniu metody zaliczenia proporcjonalnego do wszystkich kategorii dochodów. Obecnie natomiast Polska stosuje wobec części dochodów metodę wyłączenia z progresją.

Obie ustawy zostały podpisane przez prezydenta 19 maja 2016 r. Zgodnie z założeniem, wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Reasumując należy stwierdzić, że każda z umów podpisywanych przez Polskę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zajmuje ważne miejsce w Polskim systemie prawnym. Każda z takich umów określa konkretne zasady postępowania w sprawach podatkowych pomiędzy określonymi krajami.

Czy pakiet paliwowy ograniczy swobodę działalności? Wątpliwości Konfederacji Lewiatan

Eksperci Konfederacji Lewiatan twierdzą, że część z przedstawionych propozycji w projekcie ustawy może wpływać na naruszenie swobody działalności gospodarczej.

Projekt ustawy z dnia 29 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo Energetyczne, który został przygotowany przez Ministerstwo Finansów, zakłada m.in. zmianę niektórych przepisów ustawy akcyzowej oraz ustawy o podatku VAT, które dotyczą branży paliwowej.

Zgodnie z opinią przedstawicieli Konfederacji Lewiatan, zastrzeżenia budzi m.in. nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym. Jak wskazują eksperci Lewiatana, aktualnie przepis art. 78 nie pozwala na nabycie wewnątrzwspólnotowe paliwa na rzecz podmiotu trzeciego, chociaż nie ma równocześnie formalnych przeszkód, aby dokonać nabycia na UDT (uproszczony dokument towarzyszący) i wydać towar innemu podmiotowi.

Zgodnie z opinią przedstawicieli Konfederacji, wątpliwości budzi, jak miałaby wyglądać niemożność nabycia na rzecz innego podmiotu. Zakładamy, że zapis ten ma wyeliminować sytuację braku własności paliwa dokonującego nabycia na podstawie art. 78 – przy czym sformułowanie na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej tak należy również interpretować w obecnym stanie prawnym.

Ponadto wątpliwości budzi także termin wejścia w życie nowych przepisów. Ministerstwo Finansów chce, aby zmiany zaczęły obowiązywać już po 2 miesiącach od ogłoszenia noweli w Dzienniku Ustaw. W efekcie nowe regulacje weszłyby w życie w trakcie miesiąca kalendarzowego.

Reasumując, należy zaznaczyć, że praktyka pokaże, czy potwierdzone były obiekcje ekspertów Konfederacji Lewiatan.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.

Zwolnienie odpraw zależy od charakteru danego świadczenia

Świadczenia noszące nazwę „odprawa” ustawodawca zalicza do odszkodowań lub zadośćuczynień, jako szerszej kategorii, która jest zwolniona z PIT. Tak wskazał WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 27 stycznia 2016 r. (I SA/Go 462/15).

Sprawa dotyczyła pracownika, z którym rozwiązano umowę o pracę w związku z restrukturyzacją w przedsiębiorstwie. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło na podstawie wprowadzonego przez pracodawcę Programu Dobrowolnych Odejść (PDO). Zwolnienie na podstawie tego programu jest traktowane, jako rozwiązanie umowy z przyczyn niedotyczących pracowników. W związku z tym pracownik otrzymał odprawę, o której mowa w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy, odprawę, o której mowa w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy oraz odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za obowiązujący pracownika okres wypowiedzenia umowy o pracę. Płatnik obliczył, pobrał i wpłacił do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od świadczeń z ww. tytułów. Pracownik złożył zeznanie roczne za 2014 r. deklarując przychód z odpraw, jako opodatkowany. Wątpliwość pracownika budziła kwestia, czy otrzymana odprawa wynikająca z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych. Były pracownik zapytał o to fiskusa.

Zdaniem byłego pracownika odprawa podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Odprawy są bowiem rodzajem odszkodowania lub zadośćuczynienia, a ich wysokość i zasady ustalania świadczenia mają źródło i wynikają wprost z obowiązującego u pracodawcy regulaminu PDO, jako normatywnego źródła prawa pracy, o którym mowa w przepisach kodeksu pracy. Były pracownik zaznaczył, że świadczenia wypłacone na podstawie regulaminu PDO, a szczególnie odprawa z ZUZP, miały na celu wyrównanie pracownikowi szkody w postaci utraty korzyści, jakich mógłby spodziewać się, gdyby restrukturyzacja, obejmująca redukcję zatrudnienia, nie była przeprowadzana.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że przedmiotowym zwolnieniem nie są objęte odprawy pieniężne i to zarówno te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jak i odprawy pieniężne, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 kodeksu pracy. Według organu istoty odprawy nie należy doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenie jest odszkodowaniem, czyli naprawieniem szkody lub straty, jaką pracownik poniósł w związku z pozbawieniem go zatrudnienia.

Sprawa trafiła do WSA w Gorzowie Wlkp. Sąd zgodził się z byłym pracownikiem. Zdaniem sądu zasadniczym powodem uznania przez fiskusa jego stanowiska za nieprawidłowe jest po pierwsze wręcz kurczowe trzymanie się nazewnictwa świadczeń wymienionych w omawianym przepisie, a po drugie także pomijanie systematyki i kontekstu językowego analizowanego przepisu a właściwie nadawanie im zupełnie innego znaczenia w procesie interpretacji. Organ przyjął, że skoro w analizowanym przepisie jest mowa o „odszkodowaniach” i „zadośćuczynieniach”, to odprawy nimi nie są; zapewne dlatego, że się tak nie nazywają. Według sądu nie w nazwie tkwi istota danego świadczenia i na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT należy badać jego podstawy prawne, charakter oraz funkcje, żeby ocenić, czy jest ono zwolnione od podatku. Jeżeli wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z prawa pracy w zakresie wynikającym z art. 9 § 1 kodeksu pracy, a przy tym można mu przypisać funkcję kompensacyjną z typową dla odszkodowania cechą wynagradzania czy wyrównywania poniesionej straty, to świadczenie takie powinno być traktowane, jako odszkodowanie w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Sąd zgodził się z byłym pracownikiem, że w wyniku przystąpienia do PDO poniósł on stratę, utracił bowiem źródło zarobkowania, został pozbawiony prawa do otrzymania środków na utrzymanie. Odprawa wypłacana w takiej sytuacji jest świadczeniem szczególnym, stanowiącym swoiste „odszkodowanie” za utratę miejsca pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Jest rekompensatą w związku z rozwiązaniem stosunku pracy i pozbawieniem źródła zarobkowania i przychodów.

Zdaniem sądu ustawodawca świadczenia noszące nazwę „odprawa” zalicza do odszkodowań lub zadośćuczynień, jako szerszej kategorii. W świetle powyższego uzasadniony będzie zatem wniosek, że na gruncie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. odprawa to rodzaj czy też forma odszkodowania. Wywodzenie natomiast, że zamieszczenie odpraw w wyłączeniach oznacza, że jest to kategoria świadczenia, do której nie ma w ogóle zastosowania zwolnienie określone omawianym przepisem kłóci się w sposób oczywisty z gramatyczną wykładnią tego przepisu.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Kategorie: PIT

Czy odpisy amortyzacyjne stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącach, w których podatnik nie uzyskuje przychodów z najmu

Czasowa przerwa w użytkowaniu lokalu mieszkalnego spowodowana zakończeniem umowy najmu i poszukiwaniem najemcy nie stanowi przesłanki uzasadniającą zaprzestanie dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 31 marca 2016 r., nr ITPB1/4511-103/16/PSZ rozpatrzył sprawę dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów. Przedmiotowe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym. Podatnik jest właścicielem lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną własność, który zamierza wynajmować. Dochody z najmu opodatkowane będą na zasadach ogólnych. Do kosztów uzyskania przychodów podatnik chciałby zaliczać odpisy amortyzacyjne.  Organy podatkowe wskazują, że zgodnie z brzmieniem art. 22c pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji nie podlegają składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano tę działalność – zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi. W ocenie organu podatkowego przesłanką powodującą niemożność dokonywania odpisów amortyzacyjnych od składników majątku trwałego jest więc celowa (stała lub czasowa) rezygnacja – w związku z którą następuje zaprzestanie używania tych składników – tj. sytuacja gdy podatnik (w tym czasie) nie chce uzyskiwać przychodu z najmu. Natomiast czasowa przerwa w użytkowaniu lokalu mieszkalnego spowodowana zakończeniem umowy najmu i poszukiwaniem najemcy nie jest zdaniem organu przesłanką uzasadniającą zaprzestanie dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Reasumując należy uznać, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy podkreślić, że skoro kosztem uzyskania przychodu mogą być wszelkie wydatki poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby przynosiło ono dochody w przyszłości, to w przypadku czasowego braku najemcy lokalu, jeżeli podatnik udowodni, że czynił starania dla pozyskania najemcy, czyli nie zrezygnował z najmu i lokal nie służył zaspakajaniu własnych potrzeb, odpisy amortyzacyjne w okresie, w którym lokal mieszkalny nie będzie wynajmowany w związku z utrzymaniem tego lokalu mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Kategorie: PIT

Czy można ulepszyć wartość niematerialną i prawną?

Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych nie można ulepszyć wartości niematerialnej i prawnej.
   
Przepisy podatkowe nie przewidują ulepszenia wartości niematerialnej i prawnej. Instytucja ulepszenia dotyczy wyłącznie środków trwałych – art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1 i 3-11, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

W zakresie „ulepszenia” wartości niematerialnych i prawnych rozstrzygające znaczenie dla ustalenia, czy w wyniku ulepszenia programu komputerowego powstała nowa wartość niematerialna i prawna, będzie miało – w opinii autora – uzyskanie przez podatnika odrębnej licencji. „To czy aktualizacja oprogramowania będzie stanowiła odrębną wartość niematerialną i prawną, czy też w ewidencji figurować będzie jedynie pierwotna wersja użytkowanego na podstawie umowy licencyjnej oprogramowania, uzależnione jest przede wszystkim od tego, czy podatnik w wyniku aktualizacji zawiera nowe umowy licencyjne, czy też zawarta została tylko jedna umowa z możliwością aktualizacji udostępnionego użytkownikowi oprogramowania. W sytuacji, gdy aktualizacji programu komputerowego towarzyszy licencja, aktualizacja co do zasady oznacza nabycie nowej, odrębnej wartości niematerialnej i prawnej podlegającej amortyzacji” (postanowienie Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 10 października 2006 r., nr DP/423-0113/06/AK).

Jeżeli zaś wydatki na „ulepszenie” oprogramowania komputerowego (systemu informatycznego) następują w ramach dotychczasowej licencji (dotychczasowych licencji), nakłady z tym związane zaliczane powinny być bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

Tak uznał Minister Finansów m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 8 września 2009 r., nr IPPB5/423-419/09-2/JC, stwierdzając: „Wydatki ponoszone na modyfikację systemu (…) mają na celu dostosowanie tego systemu do potrzeb Spółki, tj. jego udoskonalenie pod względem użytkowym i funkcjonalnym, jak również m.in. dostosowanie do wymogów zmieniających się przepisów prawa podatkowego. W konsekwencji są zatem wydatkami ponoszonymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. (…) Z poniesieniem wydatków na modyfikację oprogramowania uprzednio przyjętego do używania nie jest związane udzielenie nowej licencji ani przeniesienie praw autorskich. W ocenie Spółki, skoro określona kategoria wydatków nie została wymieniona w art. 16b updop, to nie może być traktowana jako wartość niematerialna i prawna podlegająca amortyzacji. Zatem wydatki związane z modyfikacją oprogramowania (…) nie stanowią nabycia odrębnej wartości niematerialnej i prawnej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Kategorie: CIT

Koszty pośrednie z tytułu przekwalifikowania gruntów w świetle wyroku NSA z 22 marca 2016r. (II FSK 687/14)

Przeprowadzenie zmian planistycznych dotyczących przekwalifikowania gruntów dla celów  realizacji inwestycji generuje wydatki w postaci m.in. opłat za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej i leśnej oraz jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu. W wyroku z dnia 22 marca 2016 r. (II FSK 687/14) NSA analizował przesłanki zaliczenia tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia. Wyrok ten powiązany jest z szeregiem wcześniejszych orzeczeń NSA, w  tym z wyrokami z dnia 9 czerwca 2015 r. (sygn. akt II FSK 1237/13), z dnia 6 maja 2015 r. (sygn. akt II FSK 1071/13) i z dnia 1 kwietnia 2015 r. (sygn. akt II FSK 1604/13), oraz z zaskarżonym wyrokiem WSA z dnia 30 października 2013 r. (sygn. akt I SA/Wr 1381/13).

W przedmiotowej sprawie spółka, w celu pozyskania terenów potrzebnych do rozbudowy składowiska odpadów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,  ponosi wydatki związane z przeprowadzeniem zmian planistycznych dotyczących przekształcenia gruntów, na których będzie realizowana inwestycja. Uiszcza w szczególności opłaty za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej i leśnej oraz jednorazowe odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzewostanu. W związku z powyższym spółka we wniosku o interpretację indywidualną zadała pytanie czy ma prawo zaliczyć tego rodzaju wydatki do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, na podstawie art. 15 ust. 1 oraz art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa).

W wydanej dnia 6 maja 2013 r. interpretacji indywidualnej nr ILPB3/423-42/13-7/AO, działający z upoważnienia Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, że kwalifikacja dokonana przez spółkę, pozwalająca na zaliczenie wskazanych w pytaniu wydatków w dacie ich poniesienia do kosztów innych niż koszty bezpośrednio związane z przychodami – stosownie do art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy – jest nieprawidłowa. Przyznał wprawdzie, że przedmiotowe wydatki należy zaliczać do kosztów pośrednich, jednak równocześnie, powołując art. 15 ust.1, art. 16 ust.1, art. 15 ust. 4 i ust. 4b-4e ustawy, uznał, że podlegają one odliczeniu w roku ich poniesienia.

Spółka zaskarżyła wskazaną interpretację do WSA we Wrocławiu, podnosząc m.in. zarzut naruszenia art. 15 ust 4e ustawy poprzez niezasadne przyjęcie, że data rozpoznania kosztu podatkowego o charakterze pośrednim uzależniona jest od daty uznania takiego wydatku za koszt w rozumieniu prawa bilansowego. WSA zaś, wyrokiem z dnia 30 października 2013 r. (sygn. akt I SA/Wr 1381/13), skargę uwzględnił i uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. Powołując się na wyroki NSA z dnia 18 maja 2010 r. (sygn. akt II FSK 942/09) i 20 lipca 2011 r. (sygn. akt II FSK 414/10) sąd wskazał, że „Skoro w księgach rachunkowych winny być wpisane chronologicznie wszystkie zdarzenia, które nastąpiły w okresie sprawozdawczym (art.20 ust.1 ustawy o rachunkowości), to dzień wpisania faktury (dzień wpisania wydatku) jest dniem poniesienia kosztu. Ustawodawca przyjął bowiem w tym przypadku metodę memoriałową, a nie kasową. Brak jest w związku z tym podstaw do uznania za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu dnia, w którym obciążono tym wydatkiem wynik finansowy spółki”. Swój wywód WSA we Wrocławiu zamknął konkluzją, że „koszty bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodów są potrącane od przychodów w danym roku (w roku, których dotyczy przychód), zaś koszty pośrednie potrąca się w roku ich poniesienia. Samym pojęciem kosztów operuje się w znaczeniu ustawy podatkowej, chybione jest zatem posługiwanie się nim w innym kontekście, wynikającym z uregulowań ustawy o rachunkowości”.

Także NSA, w wyroku z dnia 22 marca 2016 r. (sygn. akt II FSK 687/14) wydanym na skutek skargi kasacyjnej organu interpretacyjnego od wyroku WSA we Wrocławiu, skonstatował, że  „wydatki takie jak przykładowo wskazane we wniosku o wydanie interpretacji, o ile […] z uwagi na swój charakter nie będą mogły zostać powiązane z okresem przekraczającym rok podatkowy, a ponadto na gruncie przepisów prawa podatkowego nie będzie możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, „mogą zostać potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia, którą wyznacza art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p., czyli w dniu w którym ujęto koszt na podstawie otrzymanej faktury w księgach rachunkowych jako zobowiązanie wobec kontrahenta”. NSA potwierdził zatem jednoznacznie kwalifikację rozpatrywanych wydatków jako kosztu podatkowego o charakterze pośrednim. Równocześnie zaś, powołując się na swe wcześniejsze orzecznictwo – w  tym wyroki z dnia 9 czerwca 2015 r. (sygn. akt II FSK 1237/13), z dnia 6 maja 2015 r. (sygn. akt II FSK 1071/13), z dnia 1 kwietnia 2015 r. (sygn. akt II FSK 1604/13), z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. akt II FSK 414/10) oraz z dnia 9 grudnia 2011 r. (sygn. akt II FSK 1091/10) – NSA stwierdził, że „ustawodawca dodając z dniem 1 stycznia 2007 r. art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p. nie miał intencji do uregulowania kwestii momentu zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodu poprzez odniesienie do zasad stosowanych w tym zakresie w rachunkowości”. W konsekwencji – zdaniem NSA – „należy w takim razie uznać, że faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu w rozumieniu art. 15 ust. 4e wskazanej ustawy”. Nie jest ona bowiem – jak podkreślił Sąd –„datą ujęcia kosztu, a jedynie datą technicznego wprowadzenia informacji do systemu”.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Kategorie: CIT

Kto może skorzystać z rozliczenia PIT jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Osoba samotnie wychowująca dziecko ma możliwość preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Osobą samotnie wychowującą dziecko może być panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik albo osoba, w stosunku do której orzeczono separację lub osoba pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci.

W sytuacji, gdy rodzice dziecka pozostają w związku nieformalnym powstaje wątpliwość na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy w takiej sytuacji gdy de facto spełnione są przesłanki podmiotowe tj. osoba wychowująca dziecko jest panną, lub kawalerem, jak rozumieć stwierdzenie „osoba samotnie wychowująca dziecko”? NSA w wyroku z dnia 30 czerwca 2009 r. (II FSK 279/08) rozstrzygnął, że aby stwierdzić kim jest osoba samotnie wychowująca dziecko należy dokonać wykładni celowościowej: „Uzasadnienie wprowadzenia tej ulgi świadczy wyraźnie o tym, iż ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokajanie potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego (por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 2006 r., II FSK 1474/05, niepubl.) Podsumowując należy stwierdzić, iż uznanie Strony [osoby żyjącej w konkubinacie z matką dziecka (przyp. red.)] za osobę samotnie wychowująca dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 5 p.d.o.f. zniweluje cel i wypaczy sens powołanej regulacji”. NSA uznał, że słowo „samotnie” oznacza wychowywanie dziecka bez udziału innych osób. Istotnym jest, że dla rozliczenia nie ma znaczenia faktyczny status życiowy danej osoby; oznacza to, że nie musi być ona osobą faktycznie samotną. Warunkiem koniecznym, dla zastosowania preferencyjnego sposobu rozliczenia jest by sama wychowywała dziecko, tj. bez udziału innych osób.

W sytuacji gdy jeden z rodziców wychowuje dziecko przez część roku, a pozostałą część roku dzieckiem zajmuje się drugi rodzic, wówczas sytuacja kształtuje się podobnie jak w przypadku konkubinatu. Wówczas żaden z rodziców nie wychowuje dziecka samotnie zgodnie z przepisem art. 6 ust 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie wychowuje dziecka bez udziału innych osób.

źródło: Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o.
foto: pixabay.com

Kategorie: PIT